TERAPIA SCHEMATÓW (ST)

Terapia schematów (Schema Therapy, ST) to podejście psychoterapeutyczne stworzone przez Jeffreya Younga, które powstało z połączenia terapii poznawczo-behawioralnej, psychodynamicznej, teorii przywiązania i elementów terapii Gestalt. Jej celem jest głębsze zrozumienie źródeł naszych trudności i praca nad nimi w sposób, który pozwala na trwałą zmianę i poprawę jakości życia.

Podstawą terapii schematów jest założenie, że wiele naszych problemów emocjonalnych i trudności w relacjach wynika z niezaspokojonych potrzeb emocjonalnych z dzieciństwa. Jeśli dziecko nie otrzymuje wystarczająco dużo bezpieczeństwa, akceptacji, miłości czy autonomii, wówczas tworzą się tzw. schematy – głębokie wzorce myślenia, odczuwania i reagowania, które mogą utrudniać życie dorosłe. Schematy te uruchamiają się w sytuacjach przypominających o dawnych doświadczeniach i prowadzą do powtarzania tych samych niekorzystnych zachowań, nawet gdy nie są one już dla nas dobre.

Terapia schematów jest szczególnie pomocna w pracy z osobami, które:

• mają poczucie, że wciąż powtarzają te same trudne wzorce w relacjach,

• zmagają się z silnym krytykiem wewnętrznym i niskim poczuciem własnej wartości,

• przeżywają trudności w regulacji emocji, częste wahania nastroju, poczucie pustki,

• doświadczyły w dzieciństwie braku stabilności, akceptacji lub poczucia bezpieczeństwa,

• cierpią z powodu przewlekłych problemów lękowych, depresyjnych czy zaburzeń osobowości.

W terapii schematów pracujemy nie tylko na poziomie myśli, ale również na poziomie emocji i doświadczeń. Ważną częścią procesu jest praca z trybami – różnymi częściami naszej osobowości, które odzwierciedlają zarówno nasze dziecięce potrzeby, jak i strategie obronne czy krytyczne głosy. Dzięki temu klient stopniowo uczy się lepiej rozumieć swoje reakcje, regulować emocje i budować bardziej wspierającą relację z samym sobą.

Terapia schematów wykorzystuje techniki wyobrażeniowe, pracę z emocjami oraz elementy dialogu terapeutycznego, które pomagają stopniowo przepracować trudne wspomnienia i doświadczenia z przeszłości. Kluczową rolę odgrywa tu także relacja terapeutyczna, w której klient może doświadczyć korektywnych doświadczeń emocjonalnych – tego, czego zabrakło we wcześniejszych etapach życia.

Efektem terapii schematów jest:

• lepsze zrozumienie siebie i swoich potrzeb,

• umiejętność reagowania w sposób bardziej świadomy i elastyczny,

• poprawa relacji z innymi,

• zmniejszenie wpływu krytyka wewnętrznego,

• większa stabilność emocjonalna i poczucie spełnienia.

Terapia schematów to proces głębszy i bardziej długoterminowy niż klasyczna terapia poznawczo-behawioralna. Dzięki niej możliwe jest nie tylko łagodzenie objawów, ale przede wszystkim trwała zmiana na poziomie tożsamości i sposobu przeżywania siebie oraz świata.