EMDR pomaga osobom z zaburzeniami osobowości – nawet jeśli nie mają PTSD
Czy EMDR może pomóc także tym, którzy nie przeszli „klasycznej” traumy wojennej czy wypadku, ale zmagają się z bolesnymi wspomnieniami z dzieciństwa?
Najnowsze badanie z Holandii pokazuje, że tak – i to z dużym skutkiem.
Co to jest EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to metoda psychoterapii, która pomaga w przetwarzaniu trudnych wspomnień. Podczas sesji terapeuta prosi pacjenta, by skupił się na bolesnym obrazie z przeszłości, jednocześnie wykonując określone ruchy oczami lub inne zadania, które angażują obie półkule mózgu. Dzięki temu wspomnienie „traci siłę” – staje się mniej obciążające emocjonalnie.
Kogo badano?
W badaniu wzięło udział 159 dorosłych z zaburzeniami osobowości – to osoby, które często zmagają się z silnymi emocjami, trudnościami w relacjach czy niskim poczuciem własnej wartości.
Wielu z nich w dzieciństwie doświadczyło:
- zaniedbania emocjonalnego (prawie 95% uczestników),
- przemocy emocjonalnej (89,5%),
- a także przemocy fizycznej, seksualnej czy innych trudnych sytuacji.
Część miała zdiagnozowane PTSD, a część – nie.
Jak wyglądało badanie?
- Połowa uczestników dostała 10 sesji EMDR (2 razy w tygodniu przez 5 tygodni).
- Druga połowa musiała czekać na terapię (tzw. lista oczekujących).
- Sprawdzano, jak zmieniają się objawy PTSD zaraz po terapii i po 3 miesiącach.
Co odkryli naukowcy?
- Objawy PTSD wyraźnie spadły u osób, które przeszły EMDR – niezależnie od tego, czy miały formalną diagnozę PTSD, czy nie.
- Po terapii ponad 65% osób z PTSD nie spełniało już kryteriów tej choroby. Po 3 miesiącach ten odsetek wzrósł do ponad 73%.
- EMDR działało nie tylko na wspomnienia „klasycznych traum” (np. wypadki, przemoc fizyczna), ale też na te „ciche” traumy – jak odrzucenie, brak uwagi czy miłości ze strony bliskich.
- Efekty utrzymywały się co najmniej 3 miesiące po zakończeniu terapii.
Dlaczego to ważne?
- Wiele osób z zaburzeniami osobowości ma w historii życia bolesne doświadczenia, które nie zawsze są uznawane za „traumę” w sensie medycznym.
- To badanie pokazuje, że warto je leczyć, bo mogą wywoływać objawy podobne do PTSD i utrudniać codzienne życie.
- EMDR może być stosunkowo krótką i skuteczną metodą, która daje zauważalne efekty w kilka tygodni.
Co to oznacza dla Ciebie?
Jeśli zmagasz się z bolesnymi wspomnieniami, które wciąż wywołują silne emocje – niezależnie od tego, czy ktoś nazwał to „traumą” – EMDR może być opcją wartą rozważenia.
Terapia ta jest prowadzona przez przeszkolonych psychoterapeutów i ma coraz więcej dowodów na skuteczność – także w przypadku osób z zaburzeniami osobowości.
Podsumowanie
Jeśli wciąż wracają do Ciebie trudne wspomnienia, które wywołują silne emocje – EMDR może pomóc je „odłożyć na półkę” w bezpieczny sposób. Badanie z Holandii pokazało, że to działa nawet wtedy, gdy PTSD formalnie nie występuje.
Źródło:
Hafkemeijer L, Hofman S, de Jongh A, de Roos D, van Velzen M, Starrenburg A, Slotema K. The effectiveness of EMDR Therapy on PTSD symptoms and diagnostic status in patients with a personality disorder: a Randomized Controlled Trial. Psychother Psychosom. Published online July 25, 2025. DOI: 10.1159/000547622.